HDR به زبان ساده

به دنیای HDR خوش آمدید. (مقاله ای مختصر و به زبان ساده درباره اچ دی آر و یک مثال کوچک از ساخت hdr در فتوشاپ و ذکر همه مطالب و نکات مهم درباره HDR) ….

اچ دی آر مخفف :  های داینامیک رنج ( یعنی گسترده داینامیکی بالا یا زیاد یا بیشتر ) … چه آشی شد! البته  رِنج ، نه رَنج ! …  لاتین آن می شود  High Dynamic Range . هر چند رَنج نیست ولی گاهی برای رسیدن به یک عکس اچ دی آر خوب باید بسی رَنج برد!. با اون HD  که در  تلویزیون میگن فرق داره اون هست:   High Definition 

خلاصه کنم : دوربین ها و حتی چشم های ما نمی توانند نورانی ترین و تاریک ترین نقاط یک صحنه را همزمان با هم ببیند. هر چند دوربین ها بر اساس مدل در این زمینه تفاوت دارند (و شاید چشمها!!) … ولی دوربین های حرفه ای تر گستره ی داینامیکی بیشتری دارند اما باز هم پایشان را از یک حدی بیشتر نمی توانند فراتر بگذارند.

فرض کنید شما در یک منظره که هم نور خورشید هست، هم ابر ، و هم نزدیک به لنز سوژه های دیگری مانند یک گیاه دارید، میخواهید نورسنجی کنید و نور را تنظیم کنید اگر نور را کم کنید تا نقاط روشن و نورانی بهتر دیده شوند ممکن است گیاه تیره شود و اگر نور را زیاد کنید خورشید و احتمالا ابرها و آسمان خیلی پر نور می شوند که اصطلاحا اور اکسپوز می گوییم.

چکار کنیم بتوانیم همه را با هم در یک عکس به وضوح  ببینیم؟. به نظر می رسد این قفل فقط با کلید “تکنیک اچ دی آر”  ( HDR techniques ) باز می شود. عکس زیر نمونه ای از یک منظره قبل و بعد از اچ دی آر را نشان می دهد. همانطور کی می بینید این تکنیک باعث شده تا ابرها و سطح دریا به وضوح دیده شوند.

 

 

راه حل:

ناچاریم چند عکس بگیریم و در هم ادغام کنیم. به طور نرمال سه عکس: نور کم، نور متوسط(نرمال) و نور زیاد

برخی از دوربین ها حالتی دارند به نام اتو براکتینگ  یا  (Auto Bracketing)  که وقتی نور سنجی می کنید دوربین شما یه مقدار تاریک تر و یه مقدار روشنتر را هم بطور اتوماتیک عکاسی می کند. اینکه اون یه مقدار چقدر باشد را شما تعیین می کنید  (یک استپ دو استپ و … ) و در برخی از دوربینهای نیمه حرفه ای دیده ام که اون مقدار تفاوت نوری را خود دوربین حساب می کند.

حال اگر دوربین را روی حالت عکاسی پیاپی بگذارید (حالتی که با یکبار فشار دادن دکمه شاتر، پیاپی عکاسی کند) ، بعد از تنظیم براکتینگ ، وقتی شاتر را یکبار فشار می دهید سه عکس پیاپی با سه نور دهی متفاوت گرفته می شود. یعنی همه چیز می شود اتوماتیک . اگر تنظیم شاتر روی تک  عکس باشد شما باید زحمت بکشید و سه بار شاتر را فشار دهید تا دوربین در محدوده اتوبراکتینگی که تعریف کرده اید سه عکس با نور دهی مختلف به شما بدهد. اما مراقب باشید دستتان تکان نخورد ( بعدا میگم چرا) .

اینکه دوربین تان اتو براکتینگ یا عکاسی پیاپی دارد را من نمی دانم! . در هر صورت استفاده از این خصوصیات، نیاز به شناخت دوربین خود و کمی تجربه دارد. باور کنید فقط کمی تجربه ….

اما اگر دوربین تان این ها را هم نداشت نگران نباشید.

شما می توانید خودتان اکسپوز ( یا میزان نوردهی ) را بصورت دستی تنظیم کنید. به دلیل اینکه کوچکترین تکان دوربین باعث میشه که عکسها با هم فرق کنند بنابراین باید از سه پایه استفاده کنید.

حتی اگر دوربین اتو براکتینگ و عکاسی پیاپی هم داشت باز برای عکسهای اچ دی آر  مرغوب تر!  باید از سه پایه استفاده کنید تا نتیجه بهتری بگیرید چون در این حالت هم ممکن است تکان دست شما بین عکسها اختلاف جزیی ایجاد کند که همین اختلاف جزیی نتیجه را با مشکل مواجه می کند. چون این عکسها بعدا در نرم افزار باید کاملا روی هم افتاده و تطبیق پیدا کنند. البته من عکسهای اچ دی آر  دوربین روی دست زیاد گرفته ام! (رطب خورده منع رطب می کند!)

پس اگر دوربین تان تنظیمات اتوماتیکی که گفتم نداشت دوربین را بگذارید روی سه پایه، یک عکس بگیرید که نواحی تیره تصویر به وضوح دیده شوند، نگران اور اکسپوز شدن نواحی دیگر نباشد، حال تنظیمات را تغییر دهید و یه عکس با نور دهی نرمال بگیرید، و باز تنظیمات را تغییر دهید تا نواحی روشن تصویر به وضوح دیده شوند خب برای اینکار باید نور را کم کنید (یا سرعت شاتر را بالا ببرید یا ایزو را تغییر بدهید اما از تغییرات دیافراگم استفاده نکنید بعدا می گم چرا)

باید حتما سه عکس بگیریم؟

نه ، معمولا گرفتن تعداد بیشتری عکس، با نور دهی های متنوع تر، نتیجه را بهتر می کند. اون اتوبراکتینگی که گفتم برای بعضی از دوربین ها 6 حالت هم دارد و شاید هم بیشتر.  اما حداقل سه عکس برای رسیدن به نتیجه بهتر نیاز است. خواهشا نپرسید با دو عکس چی؟ !!

 

صبر کنید، یه نکته:

چون تغییر دیافراگم، روی عمق میدان اثر دارد و اگر عمق میدان عکسها با هم متفاوت باشند باز خروجی خراب می شود. پس برای تغییر و تنظیم نور، به دیافراگم دست نزنید و از شاتر و ایزو استفاده کنید. در دوربینهایی که اتوبراکتینگ خودکار دارند باید مود دوربین را بگذارید روی “اولویت دیافراگم” یا همون  AV  تا برای تنظیم نور، دیافراگم را ثابت نگه دارد.

خب عکسها را گرفتید. با استفاده از فتوشاپ این عکسها را در هم ادغام می کنید. به این صورت:  در فتوشاپ به مسیر زیر بروید:

File=>Automate=>Merge to HDR Pro …

بعد دکمه …Browse  را بزنید سه عکستان را انتخاب کنید و Ok را بزنید

پنجره ای برایتان باز می شود  و فتوشاپ چند لایه بطور خودکار تولید می کند

گزینه های مختلفی دارد بهتر است Local Adaptation را انتخاب کنید (چرا؟ چون من خودم همیشه با این گزینه کار می کنم و به نظرم بهتر است)، و بقیه تنظیمات را دستکاری کنید تا به نتیجه دلخواه برسید.

من هر چقدر هم که تنظیمات و گزینه ها را توضیح بدهم فایده ای ندارد. پس بهتر است خودتان با بازی کردن و کلنجار رفتن با این تنظیمات به نتیجه دلخواه برسید. بعد از چند تا HDR ساختن مهارت کافی با این تنظیمات را پیدا می کنید. می توانید تصاویری رئال و واقعی تری درست کنید یا تصاویری فانتزی ، همه چیز به شما بستگی دارد. کلمه فانتزی را خودم به  اچ دی آر هایی که اغراق آمیز است نسبت دادم.

البته بحث های گسترده ای پیرامون اینکه این تصاویر رئال و واقعی است یا نه، و اساسا واقعیت چیست؟. و آیا آن چیزی که ما می بینیم و آنطور که ما می بینیم واقعی است یا  نه؟.  که از مبحث این مقاله خارج است. نمونه ی یک عکس اچ دی آر فانتزی را در زیر می بینید.

 

بهتر است تصاویری که وارد این پنجره می کنید فرمت خام دوربین ( RAW ) باشد یا فرمت tiff  شانزده بیتی، تا پروسس HDR به بهترین نحو انجام شود. فرمت jpg چون 8 بیتی هست توصیه نمی شود اما می توانید با فرمت jpg هم تصاویر را وارد کنید.

البته اگر دوربین تان حرفه ای نباشد و فقط فرمت jpg بدهد ناچار هستید از همین فرمت استفاده کنید ، اما با این فرمت هم به نتایج خوبی خواهید رسید. کلنجار رفتن با تنظیمات و فرمتها و اینکه در چه حالتی نتیجه بهتری می گیرید یک مساله تجربی است که خودتان باید با تمرین به آن برسید. ولی کار دشواری نیست.

Fake HDR :

یا همان اچ دی آر  جعلی . وقتی شما تنها یک عکس با یک نوردهی دارید می توانید در فتوشاپ با تغییر نور اون عکس، دو عکس دیگر از اون بسازید با نور زیادتر و کمتر، و از روی اینها اچ دی آر بسازید.

این ساده ترین راه ساخت اچ دی آر است اما اصل نیست!. اگر دوربین تان فرمت خام RAW داشته باشد ساخت عکسهایی با نوردهی های متفاوت  در “فتوشاپ” یا نرم افزار “لایت روم”  بهتر انجام می شود. فتوشاپ های جدید بصورت اتوماتیک اکثر فایلهای RAW مربوط به انواع دوربینها را باز می کنند و شما می توانید تنظیمات عکس را بصورت حرفه ای در آنجا انجام دهید که به آن  ACR  یا Adobe Camera RAW می گویند.

گفتیم دست تان نباید تکان بخورد تا عکسها مثل هم باشند. پس اگر در صحنه ای باد بیاید و برگ درختان تکان بخورند کار را مشکل می سازد هر چند remove ghosts در همان پنجره فتوشاپ تا حدی کار را بهبود می بخشد اما باید بدانید سوژه های متحرک در تصویر، کار اچ دی آر ساختن را مشکل می کنند.

در سوژه های متحرک باید بصورت دستی در فتوشاپ و با ساختن ماسک و اینجور چیزها ، کار را بهبود بخشید. یا از همان یک عکس استفاده کنید و اچ دی آر غیر اصل بسازید!. البته نرم افزارها و پلاگین ها قدرتمند دیگری هم برای ساخت تصاویر HDR وجود دارند که از معروفترین آنها می توان به Photomatix اشاره کرد.

آخرین ورژن نرم افزار فتوماتیکس ( HDRsoft Photomatix Pro 4.2.7 Final ) را از لینکهای زیر می توانید دریافت کنید

دانلود نسخه 32 بیتی با لینک مستقیم با حجم 8 مگابایت به همراه keygen

دانلود نسخه 64 بیتی با لینک مستقیم با حجم 8 مگابایت به همراه keygen

مطالب و مقالات دیگر درباره ی HDR را از اینجا ببینید.

نویسنده: محمد دلیری