آموزش عکاسی از ماه:
چگونه از ماه عکس بگیریم؟
اگر شما یک دوربین DSLR یا کامپکت داشته باشید مطمئن هستم هر از چند گاهی که ماه زیبا را در آسمان می بینید درباره ی عکس گرفتن از آن صحبت می کنید خصوصا وقتی ماه کامل باشد. گاهی هم خبری مبنی بر یک ماه گرفتگی نظر شما را جلب می کند و به این فکر می افتید که این لحظه را ثبت کنید. اما آیا می دانید چگونه اینکار را درست انجام دهید؟. در این مقاله به شما عکاسی از ماه را آموزش می دهیم.
گاهی هم میخواهید ماه را با یک موضوع (سوژه) در پیش زمینه، مانند یک خانه یا یک درخت تنها ثبت کنید. اما عکس شما خوب از آب در نمی آید! چونکه ماه خیلی کوچک است و شبیه یک لکه سفید به نظر می رسد. اگر شما در هر یک از این شرایط قرار گرفته اید یا صرفا میخواهید بدانید چطور از ماه با یک دوربین دیجیتال عکس بگیرید در اینصورت این مقاله راهنمای خوبی برای شما خواهد بود.
ماه گرافی یا عکاسی از ماه
1- چرا ماه در تصاویر کوچکتر است؟
قبل از اینکه بحث راجع به چگونگی عکاسی از ماه را آغاز کنیم بگذارید به چند سوال پایه ای جواب دهیم. من مطمئنم که اگر شما قبلا کوششی برای عکاسی از ماه انجام داده باشید با این مشکل روبرو شده اید که ماه در مقایسه با آنچه در هنگام عکاسی می بینید ریز شده است. چرا ماه عکاسی شده اینقدر کوچک است؟
جواب ساده است: شما احتمالا با یک لنز واید از ماه عکس گرفته اید. به یاد داشته باشید که چشم شما ماننند یک لنز 50 م م است. و اگر شما با یک لنز زاویه باز (واید) که از 50 م م کوچکتر است از ماه عکس می گیرید ماه در اندازه ی کوچکتری ثبت می شود. اگر میخواهید یک درخت بزرگ یا یک خانه را با ماه به ثبت برسانید لازم است تا دورتر بایستید و حداقل با لنز 50 م م از صحنه عکس بگیرید تا سعی نمایید عکس را با آنچه با چشم می بینید تطبیق دهید.
و حتی در 50 میلی متر نیز ماه ممکن است کوچک دیده شود. خصوصا اگر زمانی که عکاسی می کنید ماه نزدیک به خط افق باشد. این مساله همچنین به دلیل پدیده Moon illusion رخ می دهد. در این پدیده ماه بزرگتر به نظر می رسد در حالی که در واقع اینطور نیست. (دلیری: به نظرم آنچه به فارسی در مورد این پدیده می توانید مطالعه کنید در مقاله “بزرگ دیدن ماه” باشد ضمنا مطالعه مقالات اَبرماه یا Supermoon و ماه حضیض نیز خالی از لطف نیست).
2- چرا ماه را مانند یک نقطه سفید می بینم؟
اگر تا به حال بعد از غروب خورشید عکسی از ماه گرفته باشید یک نقطه سفید دایره ای شکل به جای ماه در عکس دیده می شود!، که این به دلیل اوراکسپوز شدن ماه (نور بیش از حد) است.
وقتی شما از ماه با عناصر پیرامونی آن ( مانند یک درخت ) عکس می گیرید دوربین بصورت پیشفرض نورسنجی و محاسبه میزان نور صحنه را بر اساس همه چیز بجز ماه! انجام می دهد. این مساله بخاطر این است که ماه در قیاس با عناصر اطراف آن خیلی کوچک است و یک نقطه نورانی تنها، قاعدتا تاثیری در نورسنجی کل تصویر ندارد.
بیایید آن را مانند یک لامپ در نظر بگیریم. اگر از یک اتاق با یک لامپ عکس بگیرید نور اتاق نرمال خواهد بود در حالی که لامپ ثبت شده در عکس اوراکسپوز شده است. اگر دوربین نورسنجی را بر اساس لامپ انجام دهد اتاق کاملا تاریک خواهد شد در حالی که لامپ نور مناسبی (اکسپوز مناسبی) خواهد داشت.
دقیقا چنین چیزی برای عکاسی از ماه رخ می دهد. ماه نقش یک لامپ در شب را بازی می کند که همیشه اورکسپوز خواهد شد. اما در طول روز این مشکل وجود ندارد زیرا نوری که از ماه می آید با عناصر و موضوعات پیرامونی اختلاف جزیی دارد. پس چرا چشم ما همه چیز را نرمال می بیند اما یک دوربین دیجیتالی نه؟ زیر چشم و مغز ما می تواند رِنج وسیعتری از نور را دیده و پردازش کند. در مباحث عکاسی این موضوع با نام “dynamic range” شناخته می شود.(دلیری: خواندن مقاله علی چاوشی در زمینه داینامیک رنج را پیشنهاد می کنم)
3- کی و کجا باید از ماه عکس گرفت؟
مسلما داریم از عکاسی از ماه در یک شب با آسمانی صاف و بدون ابر صحبت می کنیم. حتی وجود یک لایه ابر نازک هم گرفتن یک عکس صاف و تمیز از ماه را غیر ممکن می سازد. بنابر این باید کاملا از صاف بودن آسمان مطمئن شوید.
آلودگی در شهرهای بزرگ خصوصا در تابستانهای داغ نیز نقش بزرگی دارند. بنابراین پیشنهاد می کنم از شهر خارج شوید و به جایی دور، که آلودگی هوا و آلودگی نوری نباشد بروید و ترجیحا یک جای مرتفع باشد. فاصله کمتر بین شما و ماه منتج به عکس بهتری خواهد شد. در مورد زمان مناسب برای عکاسی از ماه، به سایتها مرتبط با نجوم بروید. در این سایتها شما می توانید اطلاعاتی را درباره ی فازهای مختلف ماه در زمانهای گوناگون کسب کنید.
4- تجهیزات مورد نیاز – دوربین، لنز
1- دوربین DSLR با لنز تله فتو 200mm یا یک دوربین کامپکت که قابلیت زوم داشته باشد.
2- یک سه پایه محکم.
3- کنترل از راه دور (اختیاری ) و اگر موجود نیست استفاده از تایمر دوربین.
اگر شما میخواهید ماه را بصورت بزرگ و با جزییات کاملتری از سطح آن نشان دهید غالبا به لنز تله فتوی بیشتر از 200mm نیاز دارید. طبیعتا هر چه قدر که لنز تله تر باشد برای اینکار مناسب تر است. برای افزایش تله لنز خود می توانید از تبدیل کننده (teleconverter ) نیز استفاده کنید.
هر چه لنز تله تری استفاده کنید لرزش دوربین مشکل ساز تر خواهد بود. در تله های بالاتر از 300mm حتی یک لرزش خیلی کوچک کافیست تا عکس شما خراب شود. بنابراین استفاده از یک سه پایه محکم (وقتی از لنزهای تله استفاده می کنید) برای گرفتن عکس شفاف از ماه الزامی است.
همچنین با استفاده از کنترل از راه دور و خصوصیت قفل آیینه دوربین (Mirror Lock Up ) شما می توانید تقریبا بطور کامل همه لرزشها را از بین ببرید. بهترین وسیله برای عکاسی از ماه، استفاده از تلسکوپ با قابلیت اتصال به دوربین است. اساسا وقتی یک تلسکوپ را به دوربین وصل می کنید آن مانند یک لنز تله فوتو کار می کند اما چنین تجهیزاتی خیلی گران هستند و برای کسانی که بطور خاص در زمینه نجوم گرافی ( astrophotography ) کار می کنند مناسب است.
5-چگونه فقط از ماه عکس بگیریم ؟
اگر بخواهید فقط از خود ماه به تنهایی عکاسی کنید، بدون هیچ المانی (سوژه) در پیش زمینه ، به یک لنز تله فتویی که در بالا شرح داده شده نیاز دارید تا ماه را بزرگ کرده و تا حد امکان در کادر دوربین جا دهید. حتی با تجهیزات خوب تله فتو، به احتمال زیاد شما عکس نهایی را کراپ خواهید کرد ( یعنی مجبورید فضاهایی اضافی را از تصویر حذف کنید)، چراکه تنها یک تلسکوپ می تواند بزرگنمایی کافی برای اینکه کل قاب شما از ماه پر شود را داشته باشد.
با یک لنز تله فتوی متصل به دوربین که خودش روی یک سه پایه محکم قرار دارد به سمت ماه نشانه روی کنید. مطمئن شوید که سه پایه ی شما به اندازه کافی خوب و محکم است که بتواند لنز و دوربین شما را نگه دارد.
حالا می رویم سراغ سرعت شاتر ( shutter speed ) اندازه دیافراگم ( aperture ) و ایزو ( ISO ). (دلیری: توجه داشته باشید ما بیشتر دیافراگم می گوییم تا اَپِرچِر ( aperture ). اما ممکن است در مستنداتی که به زبان لاتین است شما بیشتر با کلمه aperture به جای دیافراگم برخورد کنید در واقع به نظر شخصی بنده aperture صحیح تر است چون به میزان گشادی و اندازه روزنه اشاره می کند در حالی که دیافراگم به کل ساختار گفته می شود در هر صورت در اصطلاح عام فرقی نمی کند که بگوییم دیافراگم یا اپرچر)
1- مود دوربین : مود دوربین خود را روی حالت تنظیمات دستی یا Manual قرار دهید.
2- اگر یک DSLR کانن دارید ایزو را روی 100 و اگر نیکون است روی 200 بگذارید ( اساسا باید روی ایزوی اصلی دوربین خود قرار دهید). برای بیشتر برندهای دیگر ایزوی اصلی 100 است. برای دوربین های کامپکت بگردید ببینید جایی هست که ایزوی 100 را انتخاب کنید. دقت کنید که گزینه ایزوی اتوماتیک خاموش باشد.
3- اپرچر(دیافراگم) را روی F/11 قرار دهید.
4- سرعت شاتر را برای دوربین کانن با ایزوی پایه (اصلی) 100 بر روی 1/125 و برای نیکون با ایزوی پایه (اصلی) 200 بر روی 1/250 قرار دهید.
5- لنز رو روی حالت فوکوس دستی ببرید (با دکمه ای که بر روی لنز یا دوربین است) و فوکوس را روی بی نهایت تنظیم کنید. دقت کنید که لنز را روی فوکوس بی نهایت تنظیم کنید چون برخی از لنزها اجازه فوکوس روی ماورای بی نهایت را هم می دهند.
در برخی از DSLR های حرفه ای مانند Nikon D300 یک گزینه ای هست به نام ( live-view with contrast detect ) که می تواند فوکوس دقیقی بر روی سوژه های دور ارائه دهد. من از این گزینه بارها در عکاسی از ماه استفاده کردم و بسیار عالی کار می کند. حالا یک عکس بگیرید و با زوم کردن در LCD دوربین ببینید عکس شما شارپ و واضح است
مثال:
Nikon D90 DSLR: ISO 200, Aperture f/11, Shutter Speed 1/250
Canon EOS Rebel XSi: ISO 100, Aperture f/11, Shutter Speed 1/125
اندازه دیافراگم و سرعت شاتر عکس بالا از قانون Sunny f/11 rule بدست آمده است که الزاما برای عکاسی از ماه خیلی دقیق نیستند. پیشنهاد می کنم با تنظیمات بالا شروع کنید و سرعت شاتر را بر اساس نور ماه تنظیم کنید. اگر خیلی روشن بود سرعت شاتر رو بیشتر کنید و اگر تاریک بود سرعت شاتر را کندتر کنید.
با دیافراگم هم می توانید بازی کنید اما دقت داشته باشید دیافراگمهای با اندازه کم در عمل تصویر نرمتری به شما می دهند و استفاده از دیافراگم های خیلی بزرگ به معنی استفاده از سرعت شاتر خیلی کند است. به یاد داشته باشید که ماه خیلی سریع حرکت می کند بنابراین مطمئنا نمی خواهید با سرعت های کند شاتر از ماه عکاسی کنید ( زیر 1/100 ثانیه ) خصوصا وقتی از یک لنز تله فتو استفاده می کنید.
چیز دیگری که پیشنهاد می کنم استفاده از bracketing ( چندین نور سنجی ) است. وقتی صحبت از عکاسی از کل ماه می کنم توجه دارم که برخی از قسمتهای ماه به خاطر نور زیاد اورکسپوز و برخی به خاطر نور کم آندراکسپوز ( دچار کم نوری) هستند.
من نمی توانم یک شات کامل با نوردهی مناسب از همه نواحی ماه بگیرم. بنابراین تصمیم می گیرم چند شات از ماه بگیرم و سپس آنها را با استفاده از HDR در فتوشاپ در هم ادغام کنم. نتیجه ی شگفت انگیز حاصل می شود که انتظار نمی رفت. اولین عکس این مقاله به همین روش گرفته شده است. اگر نمی خواهید HDR از ماه تهیه کنید من هنوز پیشنهاد می کند که نور دهی براکتینگ انجام دهید ( یعنی چند عکس با نور دهی های متفاوت). در بدترین حالت ممکنه، عکسِ بهتر را نگه می دارید و بقیه را پاک می کنید.
سرانجام برای کسانی که لنزهای تله فتوی بالای 400mm دارند این امکان هست در هنگامی که از نورسنجی Spot استفاده می کنند از مود الویت دیافراگم به جای مود دستی (Manual) استفاده کنند. به دلیل اینکه در لنزهای بالاتر از 400mm ماه کل کادر دوربین را می پوشاند می توان از مودهای دیگری بجای مود دستی استفاده کرد.
6- چگونه از ماه با یک المان در پیش زمینه عکس بگیریم؟
حالا باید در مورد عکاسی از ماه با یک المان (سوژه) در پیش زمینه صحبت کنیم. خواه یک درخت باشد یا یک خانه و یا یک صخره سنگی. بعد از غروب خورشید ماه همیشه در مقایسه با چیزهای دیگر اورکسپوز خواهد شد. تنها راه ثبت صحنه با اکسپوز مناسب، گرفتن دو شات جداگانه است ( یکی از پیش زمینه با اکسپوز مناسب که ماه در آن اورکسپوز خواهد بود و دیگری از ماه با اکسپوز مناسب که المانهای پیش زمینه به شدت آندراکسپوز خواهند بود). دو شات زیر را نگاه کنید.
همانطورکه می بینید من دو تصویر جداگانه با دو اکسپوز متفاوت گرفته ام. یکی با اکسپوز مناسب پیش زمینه و دیگری اکسپوز مناسب ماه. در تصویر زیر من ترکیب این دو شات را در عرض دو دقیقه در فتوشاپ انجام دادم.
مثال بالا بهترین مثال برای موضوع مورد بحث، و ترکیب آنها نیست. اما این پیام را دارد که شما نیاز به دو اکسپوز (تنظیم نور) متفاوت برای رسیدن به یک تصویر را دارید. سخت ترین قسمت کار ایجاد ماسک مناسب برای ماه و ادغام تمیز لبه های تاریک تر ماه با آسمان آبی است که اگر بدانید چگونه ابزارهای مناسب در فتوشاپ را بکار گیرید نباید مشکل چندانی ایجاد کند. اگر تاریکی آسمان در هر دو شات تقریبا نزدیک به هم باشد زمانی که در فتوشاپ صرف خواهید کرد اندک خواهد بود ( تمام آنچه که باید انجام دهید کپی- پیست کردن ماه است).
در ضمن من هر دو شات را با لنز تله فتوی 300mm گرفتم. اما اگر یک المان بزرگ در پیش زمینه داشتم و میخواستم آن را در کادر جا بدم چکار باید می کردم؟ پر واضح است که دیگر استفاده از یک لنز تله فتو به درد نمی خورد چرا که المان در کادر جا نمی شد. بنابراین اگر به دنبال یک ماه بزرگ در عکس نهایی باشم ناچارم از المان پیش زمینه با یک لنز واید عکس بگیرم و سپس از ماه، با یک لنز تله فتو.
7) مرحله پردازش در فتوشاپ
جدای اینکه کیفیت خروجی عکس تون از دوربین چطور است من هنوز هم پیشنهاد می کنم که ویرایشی در فتوشاپ برای بهبود کیفیت عکس تون انجام دهید. به این عکس از ماه که خروجی مستقیم از دوربین است نگاه کنید.
حالا به این عکس زیر نگاه کنید که کیفیتش را در فتوشاپ بهبود بخشیده ام.
این ادیت را تنها در دو مرحله به شرح زیر انجام دادم:
الف ) در فتوشاپ به منوی روبروه برود Image->Adjustment->Curves
سپس از منوی Curve پریستهای مربوطه Medium Contrast را انتخاب کرده و اوکی را بزنید
ب) سپس به منوی Filter->Sharpen->Unsharp بروید
و مقدار Amount را 150% قرار دهید. Radius را 1 پیکسل و Threshold صفر بماند.
خیلی ساده! خیلی سریع
8) استفاده از عکس ماه در دیگر عکسها
زمانی که شما چند تایی عکس خوب از ماه دارید چرا آنها را در دیگر عکسهای مربوط به شب استفاده نکنید؟! شما می تونید عکس ماه را به سایز دلخواه تغییر دهید و می توانید کمی خلاقیت به خرج دهید و در فتوشاپ ابر به آن اضافه کنید و رنگ آن را برای هماهنگ شدن با عکس های دیگر تنظیم کنید.
9) چرا باید از ماه عکس بگیریم؟
خب، چرا باید از ماه عکس بگیرید؟ من چندین بار این سوال را قبلا از خودم پرسیده ام. جواب ساده است. چون که ما تنها یک ماه داریم و آن هم زیباست!. بنابراین چرا نه؟ ماه همچنین باعث میشود آسمان کسل کننده شب جالب تر به نظر برسد و می تواند حس معماگونه ای در عکس بوجود بیآورد.
هنگامی که به تنهایی از ماه عکاسی می کنید ممکن است کمی احساس خستگی کنید اما وجود ماه به عنوان یک عنصر در ترکیب بندی شما می تواند نتایج شگفتی به دنبال داشته باشد. ماه دوره های مختلفی از هلال تا ماه کامل دارد که موقعیتهای مناسب زیادی برای ایجاد ترکیب بندی های متفاوت می هد. و در آخر اینکه چرا تجربه های جدید نداشته باشیم؟! و یاد نگیریم چطور از سوژه های درخشان در شب عکس بگیریم؟ مسلما هم سرگرمی است هم چند تا عکس از ماه، خروجی این تجربه خواهد شد.
ترجمه: محمد دلیری ( با اندکی اختصار )
اقای دلیری گل ممنون از شما بابت زحمات و ارائه مطالب خوبتون
موفق و پایدار باشید.
خواهش می کنم. پاینده باشید
آقای دلیری تشکر از توضیحات خوب شما
پاینده باشید آقای چاوشی
سلام جناب دلیری
مقاله مفصل و خوبی بود،استفاده کردم؛ ما که آسمانی صاف نداریم مگر این که بریم سفر!
سپاس از زحمات شما
خدا را شکر که مفید واقع شده است . برای این نوع عکاسی کردن نیاز به سفر،وقت کافی و تجهیزات گفته شده است.
دوست گرانقدر و ارجمند، جناب آقای دلیری از مطالب زیبای شما استفاده کردم.
besiar aali. mamnoon
جناب دلیری عزیز
از مطلب بسیار کامل و جالبتون استفاده کردم . خیلی ممنونم از این اشتراک . همیشه سعی در ثبت مناظری با حضور ماه داشته ام ولی تا کنون نتیجه مطلوب رو نگرفته ام . انشالله با استفاده از راهنمائی های شما به ثبت مورد نظرم دست پیدا میکنم .
سلام … انشاالله که مفید واقع بشه
thanks for your complete information on moon photography
سلام
مقاله بسیار مفیدی بود ، ممنونم.
با سلام و سپاس از مطالب مفیدتون
میخواستم اگه ممکنه تنظیمات لازم برای عکسبرداری از ماه با دوربین canon G7X را برایم بفرستید.
با تشکر مجدد
جناب دلیری
بابت مطلب مفیدتون کمال تشکر رو دارم.
البته من با یه دوربین کمپکت معمولی s100 کانن سعی داشتم از ماه عکسبرداری کنم که نشد. حالا فهمیدم به این سادگی ها هم نیست.
سلام،نمیشه بادوربین eosاز ماه عکس گرفت؟
من دوربینم canon700d
اگر میشه ممنون میشم تنظیماتش رو هم برای عکاسی از ماه بگین
با سلام
سوالی داشتم در باره ی دو عکس بزرگی که از ماه گرفتید
آیا با لنز 300 گرفتید؟
آیا تصویر رو کراپ کردید؟
ممنون میشم پاسخ بدید
با تشکر
سلام
توضیحات کامل داده شده است. برخی عکسها برای دوستان سایت پیک وان است که اگزیف را در سایت pic1.ir می توانید پیدا کنید. برخی عکسها هم از منبع اصلی می باشد. مقاله ترجمه می باشد .
چقدر خوب حق مطلب و موضوع را ادا کردید. سپاس و لایک فراوان بر شما